ETHOS-telling België

Omschrijving

In deze bijdrage wordt op basis van de zogeheten point-in-time tellingen van daken thuisloze personen (in België) ingegaan op de mentale gezondheid en verslavingsproblematiek binnen deze groep. In Nederland gebruikt de Hogeschool Utrecht deze methodiek in de ETHOS-tellingen.

Achtergrond
LUCAS KU Leuven en UC Louvain CIRTES organiseren sinds 2020 tellingen om dak- en thuisloosheid in België in kaart te brengen. In Nederland organiseert de Hogeschool Utrecht tellingen met dezelfde methodiek, in Nederland de zogenaamde ETHOS-telling.

17.000 volwassenen in beeld
Tussen 2020 en 2023 werd in 24 steden en regio’s in Vlaanderen en Wallonië een telling georganiseerd, waarbij gegevens werden verzameld over dak- en thuisloosheid in 227 Belgische gemeenten. In totaal gaat het om 17.018 dak- en thuisloze volwassenen en 6.208 kinderen (zie figuur 1)

De point-in-time-telmethodiek
De point-in-time methode werd in België verder ontwikkeld door het onderzoeksteam van LUCAS KU Leuven en in 2020 voor een eerste keer toegepast in stad Leuven. De methode gaat uit van een eendaagse telling in een gemeente of regio, een zogenoemde point-in-time-meting. Alle organisaties of mensen die in aanraking komen met dak- en thuisloze mensen vullen op de dag van de telling vragenlijsten in over mensen die verblijven in een van de ETHOS Light verblijfplaatsen en die een link hebben met de regio.

Het verloop van een telling
We definiëren dak- en thuisloosheid op basis van ETHOS Light (European Typology of Homelessness and Housing Exclusion), een classificatie die in Europa wordt gezien als de best onderbouwde en meest gezaghebbende manier om dak- en thuisloosheid te meten. Deze typologie onderscheidt zes zeer precaire en instabiele woonsituaties, namelijk:

1 in de openbare ruimte;
2. in de noodopvang;
3. in een tijdelijk opvang voor thuisloze personen;
4. instellingsverlaters;
5. in niet-conventionele woonplekken (zoals auto, kraakpand, vakantiewoning);
6. tijdelijk verblijven bij familie, vrienden of kennissen.

Het onderzoeksteam voegde hier nog een zevende categorie aan toe: ‘verblijf in een woning met dreigende uithuiszetting’.