Schulden in de opvang en beschermd wonen

Omschrijving

Financiële problemen zijn de belangrijkste aanleiding voor mensen om bij de maatschappelijke opvang aan te kloppen. Ook cliënten van de vrouwenopvang en beschermd wonen hebben vaak schulden. Tegelijkertijd staan schulden en de beperkte toegankelijkheid van de schuldhulpverlening de uitstroom uit de opvang en herstel in de weg. Met het programma Schulden in de Opvang en Beschermd Wonen
heeft de Federatie Opvang een aanzet gemaakt in het beter ondersteunen van cliënten in de opvang en het beter toerusten van professionals voor het bieden van financiële- en schuldhulpverlening aan deze specifieke groep mensen. Er gaat al veel goed. De sector is flink in beweging. Dit rapport beoogt een onderbouwing te geven aan de veelheid aan informatie die is verzameld en aanpakken die ontwikkeld zijn. Als rode draad door dit rapport lopen de vragen: wat is de aard en de omvang van de schulden en financiële problemen onder cliënten van (vrouwen)opvang en beschermd wonen? Wat zijn de knelpunten in de aanpak van schulden en welke oplossingsrichtingen zijn er? 

Zicht op schuldenproblematiek en knelpunten in de aanpak
Alle onderzoeken, rapporten en inventarisaties wijzen erop: een overgrote meerderheid van de cliënten in de (vrouwen) opvang en beschermd wonen heeft (problematische) schulden. In de maatschappelijke opvang en beschermd wonen verblijven naar schatting jaarlijks in totaal ruim 86.500 mensen. Daarbij doen ruim 16.500 mensen een beroep op de vrouwenopvang, onder wie 4.500 kinderen. 
Bij instroom ontbreekt het vaak aan overzicht in de aard en de omvang van de schulden. De administratie is zelden op orde en er is geen of beperkt inkomen. Mensen beschikken niet altijd over een identiteitsbewijs of een bankrekening. Uit een recente studie blijkt dat een kwart niet verzekerd is voor ziektekosten (Van Laere e.a., 2018). 
Vervolgens duurt het vaak lang voor er overzicht is over de financiën of dat er een inkomen geregeld is. Intussen kunnen de schulden flink oplopen. 
De ondersteuningsbehoefte van cliënten ligt vooral in het op orde krijgen van geldzaken en bij huisvesting. Tegelijkertijd ontvangen cliënten relatief weinig ondersteuning bij financiële zaken. Deze raken vaak overschaduwd door de complexiteit van andere problemen. De aandacht gaat eerst uit naar andere levensgebieden. Geldzaken krijgen hierdoor niet altijd op het juiste moment de juiste 
aandacht. 
Een factor hierbij vormt het ontbreken van financiële (basis-) kennis bij begeleiders. 
Juist doordat gemeentelijke schuldhulp voor de zeer kwetsbare groep in de opvang en BW niet voldoende toegankelijk is, proberen instellingen deze hulp wel beter in te zetten. Duidelijk is dat dit hard nodig is. 

Bron: https://www.opvang.nl/site/item/gerichte-aanpak-nodig-bij-schulden-in-opvang-en-beschermd-wonen