Tijdschrift voor Rehabilitatie 3 - 2010

Anneke Bolle, Zwaan onder bogen Bild
(Foto)

ZIE PDF ARTIKEL VOOR BEELD

Bij de ontwikkeling van herstel als sturingsprincipe staat de ggz in Nederland aan het begin. Om de relatie tussen herstel en rehabilitatie te leren kennen onderzoeken de auteurs Engelstalige visiedocumenten uit landen waar al langer met een herstelvisie wordt gewerkt. Op basis van dat onderzoek pleiten zij voor herwaardering en herformulering van het begrip rehabilitatie.

Ik was er altijd van overtuigd dat ik mezelf wel zou redden in het leven. Ik dacht er eigenlijk niet over na. Mijn zekerheid kwam grotendeels voort uit het idee dat ik alles met mijn intelligentie wel kon oplossen.
Mijn manier om door het leven te gaan, was door stoer te zijn. Door mijn houding liet ik mensen merken dat ze uit m'n buurt moesten blijven. Ik zou me nergens door laten raken. Dat stoere heeft een hele tijd gewerkt. Ik kon daarmee vermijden om verdriet en boosheid te voelen. Uit angst voor afwijzing hield ik de mensen zelf lekker op afstand.

Het Rietveldse pad

Nog eens, dat ik het huis voorgoed kan dromen
zoals het schuilt bij de kastanjebomen;
vlieren en wilgen om een tuin van gras.
De vaart brandt in het laatste licht als glas.
Roeiboten met de riemen in hun schoot.
Je zegt: “M’n dochters worden veel te groot,
en Schaduw viel de schapen aan, is dood.”
De eeuwigheid begint vlak naast het pad
dat hier doodloopt, zich omdraait naar de stad.

DROES

inhoud

2 REDACTIONEEL | Rozemarijn Esselink
5 VAN BETEKENIS | Hellen Becker
7 De relatie van rehabilitatie en herstel in Engelstalige visiedocumenten:
een verkenning | Jos Dröes en Annette Plooy
18 HERSTEL Van overleven naar leven Miranda
21 Olie en water of olie en azijn? De ontmoeting van 'evidence-based medicine' en
'herstel' | Larry Davidson, Robert E. Drake,Timothy Schmutte, Thomas Dinzeo en
Raquel Andres-Hyman
39 Bild | Anneke Bolle
40 Liberman in Suriname Marijn Rümke
47 TOEN Problematische verzamelaars: een congresverslag | Jolande van de Griendt en Marleen Tibben
51 DRÖES | Het Rietveldse pad
52 Weer meedoen in Den Haag en Alkmaar | Willem Kasteleyn, Henk-Willem Klaassen en Marianne van Eijk
62 Bild | Anneke Bolle
63 Samenvatting lectorale lezing Peter Goossens | Rick Kwekkeboom
65 INTERMEZZO 'En wat wilt u zelf?' | Madeleine Prinsen
69 RE-HABS

Kenniscentrum Phrenos organiseerde op 7 april 2010 het congres Ouderenpsychi-atrie: En wat wilt u zelf? Autonomie en herstel bij ouderen met psychische problemen'. Hieronder het intermezzo dat Madeleine Prinsen verzorgde op het congres.

In een zinderend tropisch Paramaribo bracht een Nederlandse delegatie het werken met de Libermanmodules over aan collega's van het Psychiatrisch Centrum Suriname (PCS).

Een halfjaar later 'draaien' er met succes twee modules. Cliënten, trainers en directie zijn enthousiast over de eerste resultaten. Een toelichting op achtergrond, werkwijze, context en enkele resultaten van het project 'Liberman in Suriname' leest u hieronder.

Sinds 2001 bestaat er een samenwerkingsverband tussen Arkin (voorheen AMC/De Meren) en het PCS te Paramaribo. Binnen dit kader verzocht de directie van het PCS om de Libermanmodules te komen introduceren. Doel van het PCS is dat alle Libermanmodules toegankelijk worden voor de PCS-patiënten die daar baat bij hebben. Hiertoe streeft het PCS naar tien eigen Libermantrainers en minimaal twee trainers van trainers, om de continuïteit te waarborgen.

Herstel' en 'herstelgerichte zorg' komen steeds meer in de belangstelling te staan. Dat roept bij professionals in de ggz in toenemende mate vragen op over de relatie tussen behandelingen waarvan de werking bewezen is (evidence-based practices, EBP) en herstel. In dit artikel worden vier begrippen onder de loep genomen: herstel van een psychische aandoening, herstellen terwijl je een psychische aandoening hebt, herstelgerichte zorg en EBP. De auteurs betogen dat herstel en EBP elkaar aanvullen.

nieuws

Tentoonstelling over 'gekke kunstenaar' Van Gogh In Museum Het Dolhuys te Haarlem is tot en met 27 februari 2011 de tentoonstelling 'Dossier Van Gogh: Gek of geniaal?' te zien. De tentoonstelling is tot stand gekomen in samenwerking met het Vincent van Gogh Museum en laat zien wat de kunstenaar daadwerkelijk bewoog. De centrale vraag is of er een verband is tussen Van Gogh's gekte en zijn kunstenaarschap. Deze vraag wordt vanuit verschillende kanten benaderd. Zo vertellen psychiaters meer over de gemoedstoestand van de kunstenaar en zijn er schilderijen te zien van Van Gogh uit de periode dat hij was opgenomen. Aan de hand van zijn brieven en nog niet eerder getoonde documenten komt Van Gogh ook zelf aan het woord. 'Dossier Van Gogh' is een interactieve tentoonstelling waar bezoekers zelf antwoord kunnen geven op de vraag of Van Gogh gek of geniaal was.

Gaat rehabilitatie verdwijnen? Jos Dröes en Annette Plooy verkennen de relatie tussen herstel en rehabilitatie in Engelstalige visiedocumenten over vernieuwing van de ggz. Het is van belang daar inzicht in te hebben, omdat de ontwikkeling van herstel als sturingsprincipe voor de ggz nog in een pril stadium verkeert. We kunnen wellicht wat leren van landen waar al geruime tijd met een herstelvisie wordt gewerkt. In Britse publicaties wordt herstel gezien als een modernisering van rehabilitatie: herstel als richtsnoer om revalidatiepsychiatrie meer cliëntgericht te maken. Herstel is daarin onderdeel van een stoornisgericht, professioneel rehabilitatieconcept, waarin weinig aandacht is voor emancipatie en ervaringsdeskundigheid van cliënten. In publicaties uit de VS en Nieuw-Zeeland ligt het accent anders: rehabilitatie heeft hierin slechts een marginale betekenis. De rehabilitatieterreinen worden weliswaar genoemd, maar een overkoepelend rehabilitatiebegrip ontbreekt. Een variant is dat rehabilitatie verschuift naar de uitvoerende sfeer.

Van crisis naar herstel; zo moeilijk lijkt het niet, maar lastig blijkt het wel...' Lectorale Rede dr. Peter J.J. Goossens

Sinds juli 2009 kent Saxion Hogeschool het lectoraat Geestelijke gezondheidszorg met als aandachtsgebied herstelgerichte zorg en cliënt-empowerment. Het lectoraat maakt onderdeel uit van het Kenniscentrum Gezondheid, Welzijn en Technologie en heeft van daaruit 'natuurlijke' samenwerkingsrelaties met de drie Saxion academies: Gezondheidzorg, Mens en Maatschappij en Mens en Arbeid. De nieuwe lector, Peter Goossens, is misschien nu nog geen bekende naam in de wereld van rehabilitatie en herstel, maar zal dat binnenkort waarschijnlijk wel worden.

Verslag van het symposium 'Gelukkig heb ik een opgeruimd karakter - over problematische verzamelaars'. Het symposium vond op 16 juni 2010 plaats in het Pim Jacobs Theater te Maarssen in het kader van het First International Con-gress of Compulsive Hoarding.

Initiatiefnemer van het symposium was José van Beers, sociaal verpleegkundige bij GGD Zuid-Holland Zuid, tevens inhoudelijk verantwoordelijke. Van Beers organiseerde het symposium in samenwerking met Clarien van der Wilt van RMPI De Grote Rivieren en Cure & Care Development uit Arnhem, een opleidingsinstituut voor professionals in de gezondheidszorg. De opkomst was overweldigend; meer mensen dan zich ingeschreven hadden waren aanwezig! Niet eerder waren zoveel mensen met kennis over dit onderwerp bijeen. De groep van 220 toehoorders bestond uit verschillende nationaliteiten en beroepsgroepen, waaronder medewerkers van de GGD, ggz, woningcorporaties, gemeentes en de dierenbescherming, evenals maatschappelijk werkers, professionele organisers, artsen en woonbegeleiders. Een gemêleerd gezelschap dus, allen met interesse in en ervaring met obsessieve verzamelaars.

Hulpbronnen

Balpennen, we hebben ze allemaal in huis, als ik er een nodig heb, dan ben ik hem kwijt, of blijken ze leeg te zijn op het moment dat ik er mee schrijf. Voor mij is een pen altijd een betekenisloos middel geweest om de noodzakelijke dingen die ik moest onthouden, op papier te zetten. Toch is de pen voor mij een hulpbron geweest, om de vrouw te worden die ik nu ben.

In het kader van de vermaatschappelijking van de ggz zijn in verschillende regio's de afgelopen jaren maatschappelijke steunsystemen (MSS) opgezet. Hieronder doen de auteurs verslag van hun ervaringen in Den Haag en Alkmaar. De uitgangspunten zijn hetzelfde, de uitvoering verschilt.

Inleiding
Sinds de introductie van het rehabilitatiedenken in de jaren tachtig van de vorige eeuw hebben zich steeds meer nieuwe methodieken en voorzieningen aangediend voor de maatschappelijke ondersteuning van mensen met ernstige psychische/psychiatrische aandoeningen.