Tijdschrift voor Rehabilitatie 1 - 2008

Eind november heeft in Amsterdam de eerste cursus 'Opzetten van en leidinggeven aan supportgroepen voor stemmenhoorders' plaatsgevonden. De cursus was georganiseerd door het Instituut voor GebruikersParticipatie en Beleid (IGPB) en Roads. De docenten waren prof.dr. Marius Romme, emeritus hoogleraar Sociale Psychiatrie aan de universiteit van Maastricht, en Jacqui Dillon. Jacqui Dillon is in verschillende opzichten ervaringsdeskundig. Zij is stemmenhoorder en heeft ruime ervaring met het opzetten van en leidinggeven aan supportgroepen. Op dit moment is zij voorzitter van het Hearing Voices Network (HVN) in Engeland.

In een zaal van de Hanzeborg is een groep mensen geconcentreerd aan het werk. De hele groep kon wel last hebben van stemmingsstoornissen. Dan weer is de stilte geladen en is te merken dat het bij momenten zeer emotioneel is, dan weer rollen mensen bijna van de stoel van het lachen.
Een cursus van GOED, de Groninger Opleiding ErvaringsDeskundigheid, is onderweg.

Op 26 november jongstleden organiseerde Stichting Rehabilitatie '92 ter gelegenheid van haar derde lustrum een congres in Rotterdam, bezocht door ongeveer 250 deelnemers. Het congres werd opgeluisterd door de aanwezigheid van Marianne Farkas, 'director of training' van het Center for Psychiatric Rehabilitation van Boston University VS, en één van de uitvinders van de Individuele Rehabilitatie Benadering (IRB), die door Stichting Rehabilitatie '92 in Nederland wordt uitgevent.

Op 27 september 2007 werd in Leiden het vijfde ACT-congres gehouden. Op het programma stond een lezing van Annemarie Kroet, werkzaam als ervaringsdeskundige bij een ACT-team van Parnassia. Hieronder de tekst van deze lezing.

Conferentie 'Een stap verder' | Stichting Recovery Nederland | 25 oktober 2007 | Heerenveen

Sinds de introductie in Nederland tien jaar geleden zijn de Liberman-modules door instellingen met enthousiasme binnengehaald. Het zijn gestructureerde vaardigheidstrainingen die cliënten de benodigde praktische en sociale vaardigheden aanleren om zo zelfstandig mogelijk te kunnen functioneren. Ondanks tevredenheid bij zowel hulpverleners als cliënten is tot op heden echter geen sprake van een brede, stevige implementatie.
Met het onderzoek Optimalization of the reach of the Liberman-modules Symptom management and Medication Management' wilden het Trimbosinstituut en Stichting Liberman-modules inzicht krijgen in de bevorderende en belemmerende factoren van implementatie, om zo te komen tot een strategie voor een instellingsbrede implementatie van de Liberman-modules.

2 Redactioneel | Annette Plooy
4 Kennis moet stromen. Toespraak bij het afscheid van Lourens Henkelman en Henk Verburg | Lourens Henkelman
9 Bild | Diepwatercollectief
10 Ontwikkelingen en knelpunten in de chronische psychiatrie | Ineke Sterrenburg
18 Stigma | Marianne
19 Over psychiatrische ziektes en decompressieziekte | Hannah van Wijngaarden
26 Dröes Terwijl
27 Implementatie van de Liberman-modules 'Omgaan met antipsychotische medicatie' en 'Omgaan met psychotische symptomen' | Maaike van Vugt, Nicole van Erp, Dorien Verhoeven, Hans Kroon
33 Praxis Jannie | Hans van Doorn
35 Onderzoek in de langdurige zorg. Een beschrijving van twee vormen van kwalitatief onderzoek | Liesbeth Baas
47 InitS Cursus 'Opzetten van en leidinggeven aan supportgroepen voor stemmenhoorders' | Gerda Scholtens
49 Het verlangen. Lezing op het ACT-congres | Annemarie Kroet
53 Re-habs
55 GOED is onderweg. Groninger Opleiding ErvaringsDeskundigheid | Menno van Veen
65 Herstel Rehabilitatie en herstelondersteunende zorg | Bert-Jan Roosenschoon
70 Toen Het zijn professionals, maar dat merk je niet | Menno van Veen

Jannie is een vrouw van in de 50, die sinds een halfjaar op een woonafdeling van een ggz- centrum woont. Sinds 2000 is ze in behandeling voor depressies. Ze is verschillende malen opgenomen geweest, waarbij het steeds moeilijk was om tot een behandelovereenkomst te komen. Vanaf 2003 tot 2007 was ze opgenomen op een gesloten afdeling, waar ze gediagnosticeerd is met een 'recidiverende depressie'.

Op 10 oktober 2007 namen Lourens Henkelman en Henk Verburg afscheid van hun actieve loopbaan bij het Trimbos-instituut.
Beide Trimbosmedewerkers waren de laatste fase van hun loopbaan vooral actief op het terrein van 'het in praktijk brengen van kennis'. Met name via de multidisciplinaire richtlijnen, de zorgprogrammering en het landelijk kennisbeleid.
Hieronder is de afscheidsrede weergegeven die Lourens Henkelman, mede namens Henk Verburg, tijdens de afscheidsbijeenkomst op 10 oktober 2007 in Utrecht uitsprak.

Onderzoek bij langdurig zorgafhankelijke patiënten vereist een eigen aanpak. Zo is het van belang dat gebruikte methodes of instrumenten gevoelig zijn voor het meten van kleine veranderingen in het functioneren, dat er aandacht is voor de persoonlijke beleving van cliënten en dat uitkomsten relevant zijn voor de praktijk (Schilperoort, 2007). In GGZ Friesland is gezocht naar een dergelijke onderzoeksaanpak om na te gaan wat het effect is van de zorg en hoe de cliënt de zorg ervaart.Voor de afdeling Beschut Wonen te Heerenveen zijn daarvoor twee onderzoeksmethoden ontwikkeld. Beide methoden hebben belangrijke informatie opgeleverd voor de praktijk.

In 1999 is het Platform Chronische Psychiatrie opgericht, een informeel landelijk netwerk van professionals (psychiaters, psychologen, gedragswetenschappers) die werkzaam zijn in de chronische psychiatrie.
Hoe heeft de chronische psychiatrie zich tot nu toe ontwikkeld? En hoe kijkt men binnen het Platform aan tegen 'herstel' en herstelgerichte zorg'? Geplaatst in de context van veranderende maatschappelijke ontwikkelingen en veranderende visies in de psychiatrie is een bescheiden opstelling op zijn plaats.

Decompressieziekte is een ziekte die kan ontstaan wanneer iemand een (diepzee)duik heeft gemaakt en vervolgens weer te snel is opgestegen zonder een safety- of decompressiestop te maken.
Dit lijkt op het eerste gezicht een weinig voor de hand liggende stoornis om in dit tijdschrift aandacht aan te besteden. Hannah van Wijngaarden maakt uit eigen ervaring duidelijk wat decompressieziekte voor haar met een psychiatrische stoornis te maken heeft, en met rehabilitatie en herstel.